Leefstijlzorgloket

Het leefstijlzorgloket is op initiatief vanuit de interne geneeskunde opgestart met het doel om een bijdrage te leveren aan het integraal opnemen van leefstijl in de zorg. In vele ook internistische richtlijnen staat de leefstijlinterventies deel uit zouden moeten maken van de totale zorg, maar dit gebeurt in de praktijk nauwelijks door o.a. tijdgebrek in de spreekkamer en onvoldoende kennis over leefstijlinterventies ent het verwijsnetwerk. Het leefstijlzorgloket biedt hier een praktische oplossing voor. Ziekenhuisprofessionals kunnen in hun medisch consult kort inventariseren of patiënten open staat voor leefstijlhulp indien geïndiceerd en vervolgens patiënten laagdrempelig verwijzen naar het leefstijlzorgloket. Hier vindt een intakegesprek door een leefstijlzorgcoördinator plaats, op basis waarvan de patiënt wordt doorverwezen naar een passende leefstijlinterventie (rekening houdend met het ziektebeeld, kenmerken en wensen van de patiënt) of sociale hulpverlening in de eigen omgeving. Het Leefstijlzorgloket heeft dus een screenings- en verwijsfunctie.  

Hierdoor kunnen de ziekte(n) waarvoor een patiënt in behandeling is in het ziekenhuis verbeteren, waarbij vaak medicatie afgebouwd kan worden. Bovendien werkt de patiënt hiermee toe naar het voorkomen van verergering of terugkomen van de ziekte(n) waarvoor iemand medische behandeling nodig had én kan een gezondere leefstijl en sociale hulp bijdragen aan een verbeterde kwaliteit van leven, maatschappelijke participatie, algemene gezondheid en vitaliteit. In navolging van dit initiatief zijn er in Nederland momenteel zo’n 30 ziekenhuizen bezig met het inrichten van een leefstijlzorgloket.

Het leefstijlzorgloket is op initiatief vanuit de interne geneeskunde opgestart met het doel om een bijdrage te leveren aan het integraal opnemen van leefstijl in de zorg. In vele ook internistische richtlijnen staat de leefstijlinterventies deel uit zouden moeten maken van de totale zorg, maar dit gebeurt in de praktijk nauwelijks door o.a. tijdgebrek in de spreekkamer en onvoldoende kennis over leefstijlinterventies ent het verwijsnetwerk. Het leefstijlzorgloket biedt hier een praktische oplossing voor. Ziekenhuisprofessionals kunnen in hun medisch consult kort inventariseren of patiënten open staat voor leefstijlhulp indien geïndiceerd en vervolgens patiënten laagdrempelig verwijzen naar het leefstijlzorgloket. Hier vindt een intakegesprek door een leefstijlzorgcoördinator plaats, op basis waarvan de patiënt wordt doorverwezen naar een passende leefstijlinterventie (rekening houdend met het ziektebeeld, kenmerken en wensen van de patiënt) of sociale hulpverlening in de eigen omgeving. Het Leefstijlzorgloket heeft dus een screenings- en verwijsfunctie.  

Hierdoor kunnen de ziekte(n) waarvoor een patiënt in behandeling is in het ziekenhuis verbeteren, waarbij vaak medicatie afgebouwd kan worden. Bovendien werkt de patiënt hiermee toe naar het voorkomen van verergering of terugkomen van de ziekte(n) waarvoor iemand medische behandeling nodig had én kan een gezondere leefstijl en sociale hulp bijdragen aan een verbeterde kwaliteit van leven, maatschappelijke participatie, algemene gezondheid en vitaliteit. In navolging van dit initiatief zijn er in Nederland momenteel zo’n 30 ziekenhuizen bezig met het inrichten van een leefstijlzorgloket.

Waar we tegenaan lopen tijdens de uitwerking is de capaciteit binnen het leefstijlzorgloket. Er worden steeds meer patiënten verwezen. De leefstijlzorgcoördinatoren, die het intakegesprek uitvoeren, hebben meer tijd nodig om de verwijzingen tijdig te kunnen inplannen. Hier is echter niet (genoeg) financiering voor. Daarnaast lopen we er tegenaan dat het sociale domein, waar het leefstijlzorgloket naar zou kunnen verwijzen, ook overbelast is. Hierdoor is het (vaak) lastig patiënten te verwijzen naar het sociale domein. Daarnaast bestaat er nog geen structurele financiering. Voor dit laatste hebben we wel het voortouw genomen in de gesprekken met het Zorginstituut NL, Nederlandse Zorg Autoriteit en Zorgverzekeraars Nederland. Hierbij trekken we inmiddels met nog meer 2^e en 3^e-lijnsziekenhuizen samen op deze om structurele financiering te realiseren. Een ander punt wat we tegenkwamen is dat bij laboratorium onderzoek geregeld afwijkingen aan het licht kwamen (o.a. onontdekte diabetes mellitus, of andere metabole afwijkingen). Zorgverleners van andere specialismen dan de interne geneeskunde wisten niet altijd raad met deze uitslagen, en daarvoor bieden we consultatieve ondersteuning.  

Het innovatieproject is geïmplementeerd door eerst pilots uit te voeren met enkele afdelingen in het ziekenhuis, waarbij in de eerste fase met name de sectoren van de interne geneeskunde (endocrinologie, vasculaire geneeskunde, diabetologie en nefrologie) betrokken waren. Na een succesvolle pilotfase is er opgeschaald en zijn steeds meer afdelingen op de hoogte van het bestaan en verwijzen ook naar het leefstijlzorgloket. Met beperkte financiering wordt dit in kleine stappen opgeschaald. 

Om de triage efficiënter te maken hebben we de afgelopen jaren gewerkt aan een diagnostisch algoritme die alle leefstijlfactoren systematisch uitgevraagd, evenals tal van psychische, sociale, medicamenteuze en medische factoren die kunnen bijdragen aan overgewicht of de effecten van leefstijl in de weg kunnen staan. Deze is inmiddels in okt 2023 gelanceerd, wordt momenteel verder geactualiseerd en in januari verder uitgerold. Dit gaat via de nieuwe website : www.checkoorzakenovergewicht.nl

Het innovatieproject zal worden gevalideerd door structureel data te verzamelen van de patiënten die worden verwezen. Dit gebeurt tijdens het intakegesprek, 3 maanden na het starten van de leefstijlinterventie in de eigen omgeving en vervolgens 12 maanden na het starten van de interventie.